Tarım Bakanlığının AB’ye uyum yasaları çerçevesinde gündeme getirdikleri at etinin ithal edilebilmesi izni, at etinin yenmesinin haram mı yoksa helal mi olduğu merak konusu oldu. AB’ye uyum sürecinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın hazırladığı yeni gıda modelsin göre at eti kasaplık etler sınıfına alınınca tartışmaların fitili ateşlenmiş oldu. At eti yenir mi pek çok kişi bu sorunun cevabını merak ediyor.
At Eti Yenir mi?
Pek çok hayvan gibi at eti de yenebilen etler arasında yer alır. At etinin şamanlarda ve Orta Asya’da önemli bir yeri vardır. Dinlerde de at etinin yenip yenmemesi konusunda farklı görüşler yer alsa da daha çok at etinin yenebileceği düşünülüyor. At, Türklerde savaşların kazanılmasında önemli bir rol oynayan çok önemli bir hayvandır. Aynı zamanda ulaşım, taşımacılık gibi pek çok alanda da atın gücünden yararlanılmıştır. Bu nedenle Türklerin ata bakış açısı çok farklıdır ve atlara büyük saygı duyulur. Bu yüzden Türk geleneğindeki at eti yemek gelişmiş bir alışkanlık değildir.
At Eti Yemek Helal midir?
Kuran’da ve sünnette at eti yemenin helal ya da haram olduğuna dair bir ibare yer almıyor. Hanefi mezhebine göre ise Ebu Hanefe’nin söylediği rivayet edilen bir görüşe göre ise, at rtinin yenmesinin helale yakın olduğu söyleniyor. İmam Ebu Muhammed ve İmam Ebu Yusuf, Hanbeli ve Şafii mezheplerinden gelen bir rivayete göre ise, at eti yenilmesinin mübah olduğu söyleniyor. Bunun aksine at eti yemenin haram olduğunu söyleyen bazı alimler de olmuştur. Bunun asıl nedeni olarak ise atın askeri ve sivil hizmetlerde yoğun bir şekilde kullanılmış olmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Hangi Türkler At Eti Yer?
Atın Türk tarihinde önemli bir yeri vardır ve Batıdaki Türkler tarafından at çok sevilen bir hayvandır. Fakat Asya coğrafyasında yaşayan Türkler, at eti yeme alışkanlığını uzun yıllardır sürdürüyor. Bugünki Kazakistan’ın Türkistan kentinde Türkler tarafından yenilenen Hoca Ahmet Yesevi Türbesinin yakınında bir kımızhane bulunuyor. Kımız, fermante edilmiş bir içki olduğu için İslamiyete göre haram değildir. Bu nedenle yüzyıllardan beridir bu mekanda kımız yenilip içilmiştir. Müslüman Türkler nasıl at ve inek gibi hayvanları kurban ediyor ise Araplar da deve kurban ediyor. Çünkü deve eti de helal kılınmış etler arasında yer alıyor.
İslam Yasakları İçinde At Eti Yemek Yok!
İslam Hukuku uzmanı Prof. Dr. Hayrettin Karaman at eti yemekle ilgili islamda herhangi bir yasak bulunmadığını ifade etti. Kur’anda yenmesi yasak kılınan hayvanlar arasında yer almadığını belirten Karaman, bazı mezheplerin ve bilginlerin at eti yenmemesi gerektiğini stratejik bir hamle olarak gördüğünü ifade ediyor. Çünkü at, ulaşımda, taşımada, savaşlarda ve ticarette kullanılan çok önemli bir araç görevi görüyordu.
Orta Asya’da At Eti Yeme Geleneği
Orta Asya’da özellikle de Şamanizm’de at eti yemenin önemli bir yeri bulunuyor. Türkiye’de at eti yiyen kişiler genellikle Altay Türkleri, Tatarlar ve Kırgızlar olduğu biliniyor. Bunun yanında Türk coğrafyasında yaşayıp Orta Asya kültüründen etkilenenlerin sayısı da az değildir. Orta Asya kültüründe bahar ayının gelmesi ile birlikte at kesme geleneği bulunuyor. Bu gelenekle birlikte at eti yeme alışkanlığı da artıyor. Bu bölgede her sene baharın gelişi çeşitli etkinlikler, şenlikler ve at kurban etme törenleri ile kutlanıyor. Orta Asya’da hem yeme amaçlı hem de yarış atı olarak farklı türlerde atlar yetiştiriliyor. Orta Asya’da kışlar soğuk ve çetin geçerdi. İnsanlarda kuşu daha rahat atlatmak için et başta olmak üzere pek çok yiyeceği muhafaza ederdi.
Neden At Eti Yeniyor?
Kış aylarının donduran soğuğunda bünyeyi güçlendirmek ve hastalıklardan korunarak vücudun ısınmasını sağlamak için insanlar at eti yemeyi tercih ediyordu. At eti, diğer et türlerine göre daha çok enerji ve güç veriyor. At Eti yiyen kişi büyük bir enerjiye sahip oluyor ve at yiyen kişiye narkoz dahi etki etmiyor. Orta Asya’da yüzyıllardır içilen kımız içkisinin insanları sarhoş etmemesi ise, at etinden kaynaklanıyor. Soğuk bölgelerde yaşayan kişiler at eti yediği zaman bünyenin sıcak kaldığı belirtiliyor. Fakat düzenli olarak at eti yiyen bir kişiyi narkoz etkilemediği için acil sağlık sorunları yaşayan kişilerin hastanede problem yaşanmasına da neden olabiliyor.
