At Satın Alma Rehberi: At Seçimi ve Satın Alma İpuçları

Satılık atlar araştırırken, doğru, sağlıklı, eğitimli atı bulmak için ne kadar bilgilisiniz? Atın sahibine soracağınız sorularla muhtemel sorunları aşabilir ve alıcıların yaşadığı sıkıntılardan kurtulabilirsiniz.

At satın almadan önce yapacağınız kısa bir ön hazırlık sizlere büyük kolaylık sağlayacaktır. Bu kapsamda öncelikle atların davranışlarını, beslenme düzen ve alışkanlıklarını, duygularını nasıl ifade ettiklerini öğrenmeniz önem arz eder. Bu şekilde bir at sahibi olma durumuna kendinizi hazırlamış olacaksınız. Ayrıca at satın alırken, alacağınız atı veteriner hekim gözetiminde kullanım amacına yönelik kapsamlı bir satın alma muayenesinden geçirmelisiniz.

At almak finansal ve duygusal bağlılık gerektirir, bu nedenle doğru kararı almanız çok önemlidir. Deneme  binişi yaptıktan sonra aniden karar vermek kolaydır ama hata yapmamak önemlidir.

Eğer atın hakkında çok az bilgi var ise, en azından şu hususları öğrenmeye çalışın:

• Atın eğitimi ve binicilik geçmişi
• Atın mizacı ve bu zamana kadar kimlerin bindiği
• Sağlık sorunu var mı? Eğer sağlık sorunu varsa buna veterinerin bakıp bakmadığı

Bu noktada karar alırken düşünmeniz gereken çok daha fazla konu vardır. Ancak önemli ipuçlarını merak ediyorsanız 60 soruluk listemize bakabilirsiniz.

Eğer deneyimli bir binici değilseniz güvendiğiniz bir antrenöre mutlaka danışın. Ayrıca finansal olarak da kararınızın doğru olduğundan emin olmalısınız.

İlk atını mı alıyorsun? Maliyet hesabı yapmadan önce asla at almayın.

At Almadan Önce Sorulacak 60 Soru

Etkileyici duruşu, güzel gözleri ve yüzü, hızı ve estetik hareketleri ile atlar her zaman insanları kendilerine hayran bırakmış, güzel olana sahip olma arzusu ile de daima insanların ilgi odağı olmuşlardır. İster ticari amaçla, isterse binmek amacıyla at almaya karar vermiş iseniz ne yapacaksınız? At satın alma öncesinde yapılması gerekenler nelerdir?

Temel Bilgiler

Eğer bir antrenör ile çalışıyorsanız önemli konularla başlayın. Mesela atın yetenekleri ve karakteri gibi. Sonrasında ise diğer konulara geçin.

Bu sorular at alırken size yardımcı olabilir.

• Aygır, iğdiş ya da kısrak mı? Atın ırkı nedir?
• Kaç yaşında? Boyu nedir?
• Genel özellikleri nedir? Mizacı nasıldır?
• Şuan atın binicisi kim ve ne şekilde (engel atlama, dresaj vb.) biniyor?
• Bu at ne tür şeyler için uygun? (cirit, engel atlama, yük taşıma vb.)
• At hangi seviyedeki biniciler için uygun?
• Fiyatı ne kadar ve pazarlık payı var mı?

Temel bilgiler boşa zaman ve para harcamanıza engel olur.

Ön Hazırlık

At almadan önce mutlaka atı kendiniz görmek ve yeterli deneyiminiz varsa ona binmek için bir planlama yapmalısınız.

Atı görmeye gitmeden önce atın sahibine bu soruları birebir sorabilirsiniz.

• At şuan nerede duruyor?
• Ata binmemize izin verir misiniz? Vermezseniz binen birini izleyebilir miyim?
• Atın binilmesi için uygun bir alan var mı? Yoksa ata nerede uygun şekilde binebilirim?
• Kullanabileceğim uygun bir eyer takımı var mı?
• Atı biniş için hazırlayacak biri var mı?
• Eğer bu atı almak istersem veteriner muayene edip ve sonuçları gözden geçirene kadar satışı bizim için bekletebilir misin?

Geçmişini Öğrenin

Ayrıca alacağınız atın genel anlamda geçmişini de bilmeniz gerekir. Sahibi olan kişiye bu noktada bazı sorular yönelterek bir sorun varsa anlayabilirsiniz.

• Bu at ne kadar süredir sizde? Onu nereden aldınız?
• Atın geçmişini biliyor musunuz? Daha önce istismar gibi bir duruma maruz kalmış mı?
• Bu ata kimler bindi?
• Daha önce hiç ders atı olarak kullanıldı mı?
• Neden satmak istiyorsunuz?
• Atınız kayıtlı mı? Belgelerini görmem mümkün mü? At sorgulama sayfasından sorgulayın.

Not: Soruları sorarken karşınızdaki kişinin at hakkında yeterli bilgiye sahip olduğuna emin olun.

Mizaç ve Karakteri

Atı almaya karar vermeden önce mutlaka onun mizacını iyi bir şekilde anlamalısınız.

Atın sağlığı, geçmişi ve eğitimi ile ilgili bilgiler size uygun olabilir ama mutlaka onun mizacını da öğrenmeniz gerekir.

• Atın mizacını nasıl tanımlarsınız?
• Nasıl bir at? Karakteristik özellikleri nasıl?
• Dost canlısı mı? Uysal ve itaatkâr mı?
• Yoksa baskın ve asi mi?
• Diğer atlarla arası nasıl?
• Olumsuz yönü var mı?
• Tımarlanmaktan, banyodan, eyerlenmeden hoşlanıyor mu?
• Daha önce hiç birisini ısırdı mı ya da tekmeledi mi?

Atınızın mizacını çok iyi anlamalısınız. Aksi takdirde sıkı bir eğitim süreci sizi bekliyor.

Sağlık

Atınızı alırken onun sağlıklı olmasını istersiniz ama şuan iyi olması tıbbi geçmişi ile ilgili bilgileri atlamanız gerektiği anlamına gelmiyor.

Atın sağlığı ile ilgili doğru soruları sorarak sonradan beklenmedik durumlarla karşılaşmak ve fazladan harcama yapmak istemezsiniz.

• En son ne zaman veterinere gitti?
• Daha önce hiç hastalandı mı? Ya da yaralandı mı?
• Hangi hastalıkları geçirdi?
• Ne kadar sıklıkla parazit ilacı aldı? En son en zaman aldı? İlacın adı nedir?
• Aşı yapıldı mı? Hangileri yapıldı?
• Sağlık sorunu var mı?
• Sağlığı ile ilgili bilmediğiniz bir şey olabilir mi?
• Sancı geçirdi mi?
• Kuduz geçmişi var mı?
• Veterineri kim? Veteriner belgelerini görmem mümkün mü?
• Veterinerin alım öncesinde kontrol etmesine izin verir misiniz?
• Diş sağlığı nasıl? Diş törpüsü yapıldı mı? Kim yaptı? Daha önce hiç sorun yaşadı mı?
• Dişleri çürüdü mü?
• Ayaklarında sorunu var mı? Nalları var mı?
• Hiç topallık geçirdi mi?

Baştan ayağa atın sağlığı ile ilgili bilgi sahibi olmalısınız.

Eğitim / Yarışmalar

Almak istediğiniz at ihtiyaçlarınızı karşılıyor mu? Atı almadan önce onun ihtiyaçları ve eğitimi ile ilgili konuşmalısınız. Ayrıca atı ilk gördüğünüzde de binmek isteyip istemediğinize bağlı olarak sormanız gereken sorular vardır. Bu soruların hepsi sizin için uygun olmayabilir fakat yapmak istediğiniz binicilik sporuna göre farklı sorular da sormalısınız.

• Tımarlanmayı seviyor mu? Gemi kolayca alıyor mu?
• Dağa çıkabilir mi?
• Sizce ne tür birinin ona binmesini ister?
• Verilen talimatlara uygun davranır mı?
• Kolay yanıt alınır mı?
• Eyeri var mı? Atı aldığımda bana verecek misiniz?
• Kolay ürker mi?
• Trafiğe, yola çıktı mı yoksa hep burada mıydı?
• Yarışmalara katıldı mı? Ne yaptı, Bir başarı elde etti mi? Mizacı yarışmada değişir mi?
• Bir süre binişe ara verildikten sonra ilk binişte nasıldır, ne yapar?
• Eğitmeni nasıl biriydi? İyi eğitim verdi mi?
• Eğitim alması gerekiyor mu?
• Çılbır/Lonj çalışmasında nasıldır?
• Baskı altına ne yapar?

Yarışa çıkacaksanız atın buna uygun olup olmadığından emin olmalısınız.

Beslenme ve Bakım

Eğer atı almaya karar verirseniz bu atın ne tür bakıma, beslenme ve genel ihtiyaçlara sahip olduğunu öğrenmelisiniz.

Bu şekilde atınızın size uygun olmadığını anlayabilirsiniz. Atınızı ahırda mı tutmanız gerekiyor yoksa nasıl bir uygulamaya ihtiyacı var bunu anlamanız büyük önem taşır. Bütçenizi de buna göre ayarlarsınız.

• Şuan nasıl yaşıyor?
• Nerede yaşıyor?
• Ne tür şeyler yapıyor?
• Diğer atlarla birlikte mi?
• Ne yiyor? Ek takviye gıda veriyor musunuz?
• Etrafında diğer hayvanlar var mı? (küçük baş, köpek veya kedi) Nasıl tepki veriyor?
• Alerjisi var mı? Ek takviye gıdalara nasıl yanıt veriyor?
• Yakalanması kolay mı?
• Yeni bir çevreye nasıl yanıt verir?

Her atın beslenmesi farklıdır ve yaşam düzeni birbirinden ayrıdır.

At Satın Alma Muayenesi Nasıl Yapılır?

Hangi amaçla at alınıyorsa, satın alma muayenesinin kapsamı ve nasıl yapılacağı bu hususa göre belirlenecektir. Örneğin yarış amaçlı alınacak bir atın kemik, kas ve tendon gibi hareket sistemi yapıları özellikle ve kapsamlıca incelenir. Peki, bu at satın alma muayenesi nasıl yapılır?

Veteriner Hekim tarafından yapılacak muayene sırasında atın pasaportunun bulundurulması çok önemlidir. Yine hangi amaçla satın alınacaksa alınsın, satın alma muayenesinde standart olarak gerçekleştirilecek bazı işlemler vardır ve şöyledir;

• Atın vücudundaki tüm bölgeler deri tümörleri açısından göz ve elle muayene edilir.
• Atın vücudunda herhangi bir yeni veya eski yara izi olup olmadığına bakılır. Bu kapsamda ağız çevresi ve dudak kenarları özellikle incelenir ve ayrıntılı tetkik edilir.
• Tendonlar ve tendon kılıfları ayrıntılı incelenir.
• Atın dişlerine bakılarak, bildirilen yaşın doğruluğu kontrol edilir.
• Göz ve çevresinin detaylı incelemesi yapılır.
• Boyun damarları kontrol edilir.
• Atın kondisyon durumunun değerlendirilmesine yönelik efor testi, kalp atım ve solunum sayıları belli sürelerde ölçülerek yapılır.
• Atın radyolojik muayenesi yapılır.

Bu şekilde yapılacak ayrıntılı satın alma muayenesi sonunda veteriner hekim tarafından, atın o an ki sağlık durumunu gösteren ve belgeleyen bir rapor düzenlenerek, muayeneyi yaptıran kişi ya da kişilere verilir.

At alırken yapabileceğiniz en kötü şey acele etmektir. Acele karar verip ve iyi düşünmeden, gerekli soruları sormadan at almanın sonucunda hayal kırıklığı yaşayabilirsiniz. Bu nedenle deneyimli bir antrenör veya bilgi sahibi bir arkadaşınızdan yardımı ile hayallerinizdeki atı satın alabilirsiniz.