At ve binicilik malzemeleri pahalı olmasına karşın doğru ve düzenli bakım uygulandığında ömür boyu kullanılabilir. Bakım haftanın bir günü toplu olarak yapıldığında daha verimli olur. Aynı anda tüm malzemeler elden geçirilir.
Editörün Notu: Malzemelerin bakımını asla aksatmayın. Tımar malzemelerini de düzenli olarak temizleyin. Bakımı yapılmamış malzemeler ile atı kapatmak ve tımarı yapılmamış bir ata binmek binicinin en büyük ayıbıdır.
At ve binicilik malzemelerinin bakımı üç aşamadan oluşur.
Çalışma Öncesi Kontrol, Bakım ve Onarım
- Her çalışma öncesinde donatımın sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Yırtık, kopmak üzere olan, pis donatım ve malzeme ile asla at çalıştırılmamalıdır.
- Bu donatım ve malzemeler temizlenmeli, onarımı yapılmalıdır.
- Tozlanmış donatım ve malzeme bir bez ile temizlenmelidir.
Çalışma Sonrasında Kontrol, Bakım ve Onarım
- Çalışma sonunda ilk yapılacak işlem donatımın sağlamlık kontrolüdür.
- Arızalanan donatım hemen tamir edilmelidir.
- Deriden imal edilmiş malzemelere bulaşan çamur ve ter, hafif nemli bir bez ile silinmeli, güneş ışığından, soba ve kaloriferden uzak bir yerde kurutulduktan sonra, hafifçe yağlanmalıdır.
- Bez malzemeler, ılık su ile yıkanıp gölge bir yerde kurutulmalıdır.
- Metal ve naylon donatım ve malzemeler, su ile yıkanarak temizlenmeli ve bez ile kurutulmalıdır.
Haftalık Kontrol, Bakım ve Onarım
Haftalık bakım, tüm malzemelere uygulanmalıdır. Bakım, önce kontrol ile başlamalı, arızalı malzemeler hemen onarılmalıdır. Bakım yerinde yeteri kadar sıcak su, sabun, bez bakım yağı, dezenfektan malzeme bulundurulmalıdır.
Deri aksamın kontrol, bakım ve onarımı
- Önce deri donatım malzemesinden ayrılabilecek metal parçalar (ağızlık, üzengi vb.) sökülür.
- Deri donatımın malzemesini birbirine bağlayan tokalar çözülerek ayrılır. (Burunsallık, kolan kayışı, üzengi kayışı vb…)
- Sıcak su ile hazırlanan köpük, elle alınarak deri aksamın yüzeyine yayılır ve hemen bez ile silinerek deri üzerindeki kir temizlenir.
- Kesinlikle yalnızca köpük alınmalı ve malzeme suya daldırılmamalıdır.
- Sonrasında bakım yağı, bez veya elle malzemenin tüm yüzeyine yayılarak iyice yedirilmelidir.
- Özellikle tokaların bulunduğu kıvrımlı bölgeler çok iyi yağlanmalıdır.
Metal aksamın kontrol, bakım ve onarımı
- Deri aksama bağlı metal toka ve çengeller deriden ayrılamayacağı için bezle silinerek temizlenir.
- Ağızlık demirleri ve üzengi demirleri, sıcak su ve sabun ile iyice yıkanarak, bulaşmış çamur veya yiyecek artıklarından arındırılmalıdır.
- Malzeme bez ile kurulandıktan sonra, yine eski yerine takılmalıdır.
Bez aksamın kontrol, bakım ve onarımı
- At örtüleri sabunlu sıcak su ile yıkanarak durulanır ve kurutulur.
- Bandajlar sabunlu soğuk su ile yıkanır ve durulanarak gölge bir yerde kurutulur.
- Sıcak su bu malzemelerin yapısını bozacağı için tercih edilmemelidir.
- Özellikle lastik içeren çalışma bandajlarının esnekliği bozulur.
- Kurutma da aynı nedenlerden ötürü kalorifer kenarı, üstü, yakını ve güneş altı tercih edilmemelidir.
- Keçe çok kirlenmişse, bandajlara uygulanan kurallar içerisinde yıkanarak temizlenebilir.
- Çok kirli değilse, katılaşmış bölgelerin yüzeyine metal kaşağı, fazla bastırılmadan, sürülerek kabartılır ve yumuşatılır.
- Keçe yerine başka malzemeler kullanılıyorsa, malzeme sabunlu su ile yıkanarak durulanır ve gölgede kurumaya bırakılır.
Ahşap aksamın kontrol, bakım ve onarımı
Ahşap aksam eyerin içinde bulunduğundan yalnızca sağlamlık muayenesi gözle ve elle yapılır.
Naylon malzemenin kontrol, bakım ve onarımı
Sıcak su içine sabun karıştırılarak bol köpüklü bir hale getirilir. Sonrasında sıra ile aşağıda türleri belirtilen malzemelerin bakımına başlanır.
Bileklik, topukluk, tırnak lastiği, dizlik, haneplik, vb.. sentetik malzemeler yıkanarak durulanır ve gölgede kurutulur.
Tımar malzemelerinin kontrol, bakım ve onarımı
Bu malzemelerin hepsinin veteriner hekim kontrolünde hazırlanacak bir dezenfektanlı su havuzuna sokularak arındırılması sağlanır.
