Hipoterapi – Atlı Terapi

Atlarla yapılan terapinin tarihi milattan önceye dayanır. 1950 yılında bincilik sporu engelli adaylarının da yaptığı bir spor olduğu için atların iyileştirici gücü fark edilmiştir. İkinci dünya savaşında yaralanan ve engelli kalan birçok insanın tedavisi atlarla yapılmıştır. Hipoterapi – atlı terapi 1950 yıllarında başta İngiltere olma üzere bir çok ülkede hipoterapi kliniği açılmıştır. Zaman içinde daha da yaygınlaşarak günümüzde binin üzerinde klinik açılmıştır.

Hipoterapi Nasıl Bir Tedavi Şeklidir?

Tedavide atların kullanılmasının nedeni at hareketleri ile insan hareketlerinin birbirine çok benzemesidir. Atın yavaş ve ritmik hareketleri insanların sinir sistemini etkiler ve düzenler. Sinir sisteminin harekete geçmesi kişinin kabiliyetlerini geliştirmesine yardımcı olur. Tedavi ortamı doğal bir ortam olduğu için hasta kendini daha iyi hisseder ve tedaviye daha çabuk yanıt verir.

Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?

Atlarla tedavi çocukların duruş, denge, fiziksel ve mental gelişimlerini geliştirir. Kasların koordinasyonu, dengenin sağlanması, kontrol etme, adaptasyon süreci, esneklik, odaklanma gibi bir çok yarar sağlar. Atlarla tedavi özellikle dikkat dağınıklı ve otizm durumlarında çok iyi sonuç verir. Engelli bireylerin yaşama dâhil olması ve kendine yetebilecek düzeye gelebilmesi için oldukça önemli olan tedaviyi yine uzman kişiler yürütür. Her at tedavi için uygun değildir. Tedavide kullanılacak atlar eğitimli atlar olmalıdır. Binmesi kolay olan ve sakin atlar tedavi için en uygun atlardır. Atlar eğitilirken sırtına binen kişinin komutunu almaz.

Sıralayacak olursak; kas hastalıkları, down sendromu, otizm, psikolojik sorunlar, duyma bozuklukları, zekâ geriliği, öğrenme ve konuşma bozuklukları, gelişim anormalileri, kafa travması, MS, bazı görme bozuklukları, Serebral Palsi(Bebeklik ve Çocukluk çağlarında görülen beyin felci), beyin kanaması ve omurilik yaralanmaları tedavisinde hipoterapiden faydalanılabilir.¹

Tedavi Nasıl Planlanır?

Terapi süreci atla tanışma, ısınma, çalışma ve gevşeme (vedalaşma) şeklindedir. Atlar tedavi için eğitilirken yürüyüş şekilleri yavaş, tempolu ve ritmiktir. Tedavi atın alışkın olduğu ortamda yapılmalıdır. Tedavi süresi 20 dakika ile 40 dakika arasında değişir. Atlarla tedavide oldukça olumlu çalışmalara imza atan Prof. Temple otizmi bu tedavi şekli ile yenmiştir. Otizmli insanlar diğer insanlardan farklı bir bilince sahiptir. Otizmli kişiler özellikle atların bilincine inerek kendilerini geliştirme fırsatı bulurlar. Fiziksel ve zihinsel rahatlama sonucunda farkındalık seviyesi artar. Her yaş grubu için idealdir. Tarih boyunca atlar insanların en yakın dostu olmuştur. Atların bu yakınlığı insanları iyileştiren ve mutlu kılan tedaviye dönüşmüştür.

Atların Terapideki Rolü Nedir?¹

• Hipoterapi iyileşme sürecini hızlandırır,
• Denge ve kas kontrolünü geliştirir.
• Atın gövdesinin yavaş ve ritmik hareketi tedaviye yöneliktir ve omurga çevresindeki kasların gelişimini sağlar.
• Hastalar at ile eğlenceli vakit geçirir ve bu rehabilitasyon için bulunmaz bir fırsat sağlar.

Hipoterapi – Atlı Terapi Faydaları Nelerdir?¹

• Doğru yürüyüş paternini geliştirir,
• Pelvis, bel bölgesi ve kalfa eklemi mobilitesini artırır,
• Baş ve gövde kontrolünü artırarak, düzgün duruşu geliştirir,
• Denge reaksiyonlarını uyararak, gövde dengesini geliştirir,
• Kassal tonusu arttırarak, kas kuvvetini geliştirir,
• Eklem hareketliliğini geliştirir,
• Kalp-damar sistemini geliştirir, metabolizmayı uyarır,
• Solunum sistemini geliştirir,
• Spastisiteyi ve kontraktürleri azaltır. Patolojik refleksleri azaltır veya ortadan kaldırır,
• Mesane kontrolünü geliştirir, bağırsağın itme hareketlerini uyararak bağırsak problemlerini azaltır,
• Sosyal iletişimi arttırır,
• Kişide kendine güven duygusunu geliştirir,
• Kişiye gevşeme duygusunu verir,
• Yaşama sevinci kazandırır.

Terapi Esnasında Kimler Bulunur¹

Sağlık Personelleri

• Fizik Tedavi Uzmanları
• Konuşma-Dil Patologları
• Psikiyatrlar
• Psikologlar
• Doktorlar
• Hemşireler
• Rehabilitasyon Uzmanları

Attan Sorumlu Olan Uzman Personeller

• At ve Binici Antrenörü
• Lider (Atın önünde olan atı sevk eden kişiler)
• Yan Yürüyücü
• Biniş-İniş Asistanı
• Çalıştırıcı

Ülkemizde Hipoterapi Merkezleri

• Eskişehir Osmangazi Üniversitesi – Mahmudiye Atçılık Meslek Yüksekokulu bünyesinde faaliyet gösteren Atlı Terapi ve Rehabilitasyon Merkezi
• Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi Komutanlığı / Nevşehir
• Beştepe / Ankara – Karacabey / Bursa ve Sultansuyu / Malatya TİGEM Hipoterapi Merkezleri
• TJK İstanbul Veliefendi, Diyarbakır, İzmir Şirinyer ve Bursa Osmangazi, Şanlıurfa, Elazığ ve Adana hipodromları

Eğer iletişime geçerseniz bildiğiniz diğer hipoterapi merkezlerini ihtiyacı olanların faydalanması için listemize ekleyebiliriz.

1. Antrenör Öğr. Gör. Derviş ÖZTÜRK Mahmudiye Meslek Yüksekokulu Müdür Yardımcısı Atların Mucizesi Hipoterapi yazısından yararlanılmıştır.