Tımar, atın derisinde bulunan kir ve tozların temizlenmesidir. Atlar da insanlar gibi temizlenmeye ihtiyaç duyar. “İki tımar bir yem yerine geçer” diye bir Türk özdeyişi varsa da bu özdeyiş atın bakım ve temizliğine özen gösterilmesinin önemini belirtir. Gerçekte tımarın, ata verilen yem ile ilgisi yoktur. İhtiyacı kadar yem verilmeyen bir atı tımar ile gerekli olan kondisyonda tutmak mümkün değildir. tımar atın önemli ölçüde dersi solunumunu kolaylaştırır, ata huzur verir ve yemini iştahla yer. Atların bakımlarının yapılması binicilerinin sorumlu olduğu ihmal edilmemesi gereken bir husustur. Atınızın bakımını ihmal etmeyin!
Tımar Neden Gereklidir?
Atların sağlığının bozulmaması için atın derisinin kir, toz gibi yabancı maddelerden arındırılması gerekir. Çünkü atların beden ısısı deri ile sağlanır. Derinin toz ve kir kapması ise atların sağlığını bozar. Atlar günde iki defa en az 45 dakika tımarlanmalı ve temizlendiğinden emin olmalısınz. Vücutta biriken kirleri, çamurları ancak bu şekilde temizleyebilirsiniz.
Bir Atasözü: “İki tımar bir yem yerine geçer“
Her Gün İki Defa Atınıza Tımar Yapın
- Tımar sırasında atınızın uzayan kıllarını gebre ve fırçayla ile alabilirsiniz. Bu sayede gözeneklerin daha rahat nefes almasını sağlayabilirsiniz.
- Atınıza tımar yapmadan binmeyin veya çalıştırmayın. Binişten sonra mutlaka tımar yapın. Atınızı tımar yapmadan ve terli bir şekilde ahıra veya padoğa bırakmayın. Bu biniciler için kendini küçük düşürücü bir harekettir.
- Günde iki kere sabah ve akşam olmak üzere en az 45 dakikalık sürelerle atlarınızı temizlemeli ve uygun tekniklere göre fırçalama işlemi yapmalısınız.
- Atların tırnak bakımı, vücut bakımları, kuyruklarının ve yelelerinin temizliği çok önemlidir. İhmal edilmeden yapılması gerekir.
- Tımar atı rahatlatmak için sakince yapılır, tımarda atlara sert davranılmaz, masaj yaparak, sakin ve yumuşak hareketler ile temizlenir.
- Atın tüyleri parmaklarınız arasından kepeksiz ve temiz gidiyorsa at temizlenmiştir.
Tımar Malzemeleri
Atların tımarında kullanılan özel tımar malzemeleri vardır. Her ata özel olan bu malzemeler aynı zamanda her atın bölgelerine de farklı malzemeler gerekir.
- Lastik veya keçe gebre
- İki adet kaşağı (metal ve plastik), atın vücudunda bulunan kirleri kabartmak için,
- Vücut fırçası
- İki adet havlu
- İki adet sünger bacak altları için ve yüzü için,
- Maya demiri, atın tırnaklarını temizlemek için,
- Tarak, yele ve kaküllerini taramak için
- Yele ve kuyruk fırçası
- Su kovası süngerleri temizlemek içindir.
Bunlar gibi daha birçok önemli malzeme atlar için temizlik araçları olup, bakımları asla ihmal edilmemelidir. Bir alet çantasıyla malzemelerin toplu ve düzenli olması için tımar çantası yapabilirsiniz. Atınızı seviyorsanız temizliğine ve bakımına dikkat etmelisiniz.
At Nasıl Tımar Edilir?
-
- Tımara başlarken, atın göreceği şekilde yaklaşılır ve ata seslenerek rahatlatılır.
- Tımara daima atın sol boynundan başlanır. Atın boynundan sonra vücudu, karın altı, bacakları sırayla temizlenir. Sonra aynı şekilde atın sağ tarafına da aynı işlemler uygulanır.
- Sol elimize vücut fırçası sağ elimize ise gebre alındıktan sonra gebre ile dairesel hareketlerle tüylerin arasındaki maddeler açığa çıkarılır ve vücut fırçasıyla ortaya çıkan pislikler tüylerin çıkış yönüne doğru fırçalanarak temizlenir.
- Gebre ve fırça ile tüm vücut temizlendikten sonra kuyruk/yele fırçasıyla yele ve kuyruk fırçalanarak temizlenir. Yele ve kuyruk, derin olmayan kalın dişli tarak ile taranmalıdır.
- Nemli bir sünger ile atın yüzü ve burnu temizlenir.
- Başka bir sünger ile kuyruk altı temizlenir.
- Tüm vücudun tımar işlemi bittikten sonra çok az nemli bir havlu ile atın vücudunu silmelisiniz.
-
- En son tırnakların bakımında, maya demiri ile tırnaklar temizlenir ve yağlanır.
Atlar Nasıl Yıkanır?
- Atlar şampuan ya da sabun kullanılarak yıkanabilir.
- Vücuttaki şampuan ya da sabunu durulamak için tazyikli su püskürtülür. Su püskürtme sırasında esnasında suyun kulaklara kaçmamasına dikkat etmek gerekir.
- Başın yıkanması için sünger kullanılır. Vücut üzerindeki suyun alınması için de ter bıçağı kullanmak yararlıdır. Ayrıca kurulamak için havlu kullanılır.
- Yıkama ve kurulama bittikten sonra at güneş ışığında biraz bekletilmeden boksuna alınmamalıdır. Aksi durumda solunum yolları hastalıkları ortaya çıkabilir.
- Atlar gerektiğinde yüzdürülebilir. Yüzdürme özellikle hafif adale incinmelerinin tedavisinde yararlı olmaktadır.
Atlar Özen İsteyen Hayvanlardır
Atlar çok asil hayvanlardır. Onların bakımları da sakin ve düzenli olmalıdır. Vücudunun her yeri temizlenmeli ve hiç bir ayrıntıyı kaçırmamanız gerekir. Kulakları, bacakları yine tekniklere uygun şekilde temizlenmelidir. Her ata özel kaşağı, sünger ve fırça kullanılmalı, bir ata kullanılan malzemeler diğer atlarda kullanılmamalıdır. Tımar malzemeleri haftalık bakımda mutlaka temizlenmelidir. Aynı zamanda atlarda bir diğer önemli konu tırnak bakımıdır. Tırnaklarının bakımları ise yine fırçadan farklı malzemeler ile yapılır.
Kaynaklar
Prof. Dr. Rafet Arpacık’ın At Yetiştiriciliği (1994) kitabı sf.120-121, Tımar bölümünden yararlanılmıştır.