Fakat tay kelimesi ülkemizde pek yaygın olmasa da, bir yaş altında olan eşek, katır ve zebra yavrusuna da denir. Ancak bu terim genellikle at yavrusu için kullanılmaktadır. Bu sebeple at haricinde farklı bir türü anlatmanız gerekiyorsa, bir zebra tayı, eşek tayı (sıpa) olarak veya katır tayı olarak tanımlayabilirsiniz.
Tayın cinsiyeti “erkek tay” ya da “dişi tay” olarak ifade edilir.
Tay kelimesi ne zamana kadar kullanılır?
Tay terimi, at üç yaşına kadar kullanılabilir, daha sonrasında kısrak, aygır veya iğdiş kelimeleri ile nitelendirilir.
Bir kısrak eğer hamile ise ‘gebe’ olduğu söylenir. Atların gebelik süresi yaklaşık on bir aydır ve doğum zamanına yavrulama veya tay doğumu da denebilir.
Pony Tayları
Taylar pony değildir. Poniler, taylar gibi küçüktürler ancak yaşamları boyunca küçük kalırlar. Yavru ponilere, pony tayı denir. Tam büyümüş bir pony, birçok at tayıyla aynı büyüklükte olabilir, ancak onlar yetişkindir ve benzer büyüklükteki diğer atların yavruları ile aynı boyuttadır.
Taylarda Beslenme
Taylar hayatlarının ilk haftalarında annelerinin sütüyle beslenerek yaşarlar. Doğumdan kısa bir süre sonra aldıkları ilk süt, bağışıklık sistemi için güçlendirici önemli özellikler içerir. Bir tay yaklaşık iki aylık olduğunda, ot gibi besinler yemesi gerekir ve genellikle taylar için özel yapılmış konsantreler ile beslenirler, çünkü anne sütü hızlı büyümelerini destekleyecek yeterli besinleri sağlamayacaktır.
Evcil atlar genellikle erken vakitte, yaklaşık üç ila altı ay içerisinde sütten kesilirken, vahşi atlar daha sonra sütten kesilebilir. Kısraklar genellikle doğum yaptıktan kısa bir süre sonra beslenirler, bu nedenle hamileliğin başlarında da hızla büyüyen bir yavruyu emzirebilirler. Bazen, olgun bir at hala süt emmeye çalışacak ve annesine çok bağlı olacaktır, ancak bu büyük ölçüde atın duyduğu bir ihtiyaçtan ziyade sahiplerinin sütten kesme sürecini kötü yönetmesinden kaynaklanır.
Sütten kesme
İnsan yönetimi altındaki tayların dört ila altı aylıkken sütten kesilir, ancak serbest doğada yaşayan taylar, bir yıla kadar kısrağı emebilir. Kısrağın sütü, yaklaşık dört ay sonra tay için önemli bir besin kaynağı değildir, ancak bir tayın daha uzun süre emmesinin zararı yoktur ve tay için bazı psikolojik faydaları bile olabilir. Sütten kesildikten sonra, yavru sütten kesilmiş olarak adlandırılabilir. Bu süre zarfında hızla büyümeye devam ederler. Bir tayı doğumdan itibaren eğitmeye başlamak en iyisi olsa da, eğitmeye sütten kesilmiş bir tayda başlamak kesinlikle gereklidir ve bazı davranışları öğretmek gerekir. Daha olgun olana kadar biniciliğe hazır olmayacaklardır. Bazı insanlar iki yıl civarında başlarken, çoğu at sahibi yaklaşık dört yaşına kadar beklemeyi tercih eder.
İlk Gelişim
Taylar yaklaşık 11 aylık bir gebelik döneminden sonra doğarlar. Doğum hızlı bir şekilde, atın vahşi hayvanlara av olmasına karşın, gece gündüzden daha sık gerçekleşir. Yirmi dört saatten fazla süren doğum, tıbbi komplikasyonların bir işareti olabilir. Sağlıklı taylar, doğumdan sadece birkaç saat sonra sürünün geri kalanına ayak uydurabilir. Bir tay on iki saat içinde beslenmezse, yardıma ihtiyaç duyabilir.
Sağlıklı taylar hızla büyür ve günde bir kilo civarında alabilir. Sağlıklı bir beslenme büyümeyi hızlandırır ve daha sağlıklı bir yetişkin hayvana yol açar, ancak genetik de rol oynar. Yaşamın ilk haftalarında tay, ihtiyaç duyduğu her şeyi kısrak sütünden alır. Bir insan bebeği gibi, doğumdan sonraki ilk birkaç saat veya gün içinde üretilen sütteki kolostrumdan besin ve antikorlar alır. Kısrak, tay için süt üretmesine yardımcı olması için ek suya ve beslenmeye ihtiyaç duyar.
Bir tay sekiz ila on hafta sonra katı besinler yemeye başlayabilir, sekiz ila on hafta sonra kısrak sütünün sağlayabileceğinden daha fazla beslenmeye ihtiyaç duyar; o zaman tamamlayıcı beslenme gereklidir. Tayın beslenmesine katı yiyecekler eklerken, tayı aşırı beslememek veya yanlış dengelenmiş beslenme programı hazırlamak önemlidir. Bu, yaşam boyu sağlık sorunlarına neden olabilecek olası büyüme bozukluklarından birini tetikleyebilir. Öte yandan, kısrak veya tay için yetersiz beslenme, yaşlandıkça bodur büyümeye ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Faydalı Bağlantılar
Yararlanılan Kaynaklar:
